1/18/2006

خبررسانی زرد و كليشه‌ی «بر اساس گزارش‌ها»

فكر نكنيد كه تنها موضوع است كه خبر زرد را از بقيه‌ی خبرها جدا می‌كند.تنظيم خبر نيز مهم است. كليشه‌هايی مانند «بر اساس گزارش‌ها» كه ابهام را در خبر زياد می‌كنند، به خبر شكل مستند می‌دهند بی اين كه بتوان به اين استناد دست رساند، و در نهايت برای رنگ كردن ملت می‌نويسندشان از اين دست اند.
طبق معمول اين روزها، دم دست‌ترين نمونه مال بی‌بی‌سی است. اين خبر را نگاه كنيد. «بر اساس گزارش‌ها» طوطی لو داده كه خانم با آقای ديگری سر و سرّ غليظی داشته است. اين كه «partner» را «دوست دختر» و «دوست پسر» ترجمه كنند و بعد اين وسط صحبت «خيانت» را پيش بكشند (دوستی مگر يك به يك است كه خيانت درباره‌اش مصداق داشته باشد؟) و شرح پر آب و تاب و جگرسوز صداهايی كه حضرت طوطی در هر مرحله تقليد می‌كرده است و بعد از همه‌ی اين‌ها توضيح اين كه حضرت آقا از ترك خانم مذكور زياد دل‌تنگ نيست اما ترك طوطی جگرش را سوزانده است، خبر بی‌بی‌سی را يك نمونه‌ی كامل خبر زرد می‌كند.
نشانی خبر را هم با دقت نگاه كنيد. خبر را با نام آن طوطی (زيگی) نشان كرده‌اند، نه محتوا يا مثلا نام يكی از سه طرف دعوا. اين شايد چيزی را در نگاه كسی آشكار كند كه اين نشانی را به خبر داده است. شايد هم تنها يك تصادف باشد.
البته خبر زرد نوشتن جرم نيست. خبر زرد هم متاعی است كه خريدار خودش را دارد. اما خبر زرد را گاه در لفاف خبر ورزشی و گاه در پوشش خبر اجتماعی به خورد مردم دادن كمی نازيبا است. خبر متی‌ها را يادتان هست؟ يا هيچ نگاهی به صفحه‌ی ورزش بی‌بی‌سی فارسی كرده‌ايد؟
O
پ‌ن: شرح عكس هم‌آن خبر «طوطی های خاکستری آفريقايی غالبا به عنوان سخنگوترين گونه طوطی ها در نظر گرفته می شوند».